Halluks valgus ayakkabısı, ayak başparmağının deformasyona uğraması ve parmakta kemik çıkıntısı gibi bir görünüm oluştuğunda, bu duruma yönelik kullanılan ayakkabı çeşitlerindendir. Bu rahatsızlık için kullanılan ayakkabılar genellikle şu özelliklere sahip olur;
Geniş ayakkabılar
Rahat ve yumuşak malzeme
Yeterli destek
Esnek taban
Konforlu bağcık sistemi
Ortopedik özellikler
Halluks valgus ayakkabısı seçerken, doktorunuzun, ayak sağlığı uzmanınızın ve fizyoterapistinizin önerilerine ek olarak, kişisel konforunuz da çok önemlidir. Ayakkabıyı denemek ve uzun süre kullanımda nasıl hissettiğinizi görmeniz gerekmektedir.
İçindekiler
Halluks Valgus Nedir?
Halluks valgus, kısaca ayak başparmağının eğriliği durumudur. Kişilerde ayak başparmağı fark edilir şekilde ayağın dışına doğru kayar. Zamanla kaymış olan başparmak ayağın diğer parmaklarını da sıkıştırır. Ayak başparmağının kaymasıyla birlikte, kemik çıkıntısı üzerinde şişmeler de görülür. Bu durum kendiliğinden olur ve kalıcı olmaktadır. Ayak başparmağında ağrı ve hassasiyet oluşumu da görülmektedir.
Halluks Valgus Belirtileri
Halluks valgus belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve belirtiler zamanla kötüleşebilir. En sık belirtisi başparmağın tarak kemiği ile eklem yaptığı yerde çıkıntı-şişlik olmasıdır. Valgusun diğer belirtileri arasında şunları sayabiliriz;
Ağrı ve hassasiyet
Kızarıklık
Ayak başparmağında kemikli çıkıntı (Bunion)
Ayak başparmağının dış yana doğru eğilmesi
Ayağın alt kısmında sertleşmiş cilt-nasır
Ayak başparmağında yürümeyi zorlaştıracak sertlik ve hareket kısıtlılığı
Ayakkabı giyme zorluğu
Halluks Valgus Dereceleri
Halluks valgus derecelendirilmesi genellikle yapılmaz. Bunun yerine şiddeti ve semptomlarına göre kişiler değerlendirilirler. Bu değerlendirmeleri yaparken, bazı klinik değerlendirme ölçütleri ya da sınıflandırmalar kullanılabilir. Bunlardan bazıları şunlardır;
Halluks Valgus Deformite Açısı (HVDA): Bu açı, ayak başparmağının ikinci parmağa doğru olan eğrilik derecesini ölçer. Normalde bu açı 0 ila 10 derece arasında olmalıdır. Halluks valgus deformitesi olan bireylerde bu açı genişleyebilir.
Intermetatarsal Açı: Bu açı, ayak başparmağı ile ikinci metatarsal kemiş arasındaki açıyı ölçer. Halluks valgus olan bireylerde bu açı genişleyebilir.
Manchester Skoru: Bu skor, ayak başparmağının pozisyonunu ve deformiteyi değerlendirir. Değerlendirme, ayak başparmağının çıkıntısı, eğriliği ve ağrı şiddeti gibi faktörleri içerir.
Halluks Metatarsal Osteoartrit Skoru (MOAS): Bu skor, halluks valgus ve metatarsal baş eklem osteoartriti için semptomların ve klinik bulguların ciddiyetini değerlendirir.
Halluks Valgus Neden Olur?
Halluks valgus neden olur sorusuna verilebilecek tek bir cevap genellikle olmamaktadır. Genellikle birden fazla faktörün birleşimi sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Başlıca nedenler şunlar olabilir:
Kadın Cinsiyet: Halluks valgus en sık kadınlarda görülebildiği gibi erkeklerde de görülebilir. Ancak erkelerde görülme sıklığı oldukça düşüktür.
Genetik Geçiş: Ailelerinde halluks valgus olan kişilerde daha çok görülür. Halluks Valgus olan kişilerin %75 inde aile öyküsü vardır. Bu öykü, kişinin ayağının genetik olarak şekil yatkınlığı ile ilgili olmaktadır.
Ayakkabı İlişkisi: Yüksek topuklu, sivri burunlu ve ucu dar ayakkabı giyenlerde görülme sıklığı artmaktadır. Ayrıca her yüksek topuklu, sivri burunlu ayakkabı giyenlerde de halluks valgus gözükmez.
Bağ ve Kas Zayıflığı: Ayak bileği ve ayak kaslarının zayıflığı veya dengesizliği, ayak yapısının desteksiz kalmasına ve halluks valgus oluşumuna neden olabilmektedir.
Romatizmal Hastalıklar ve İltihaplı Durumlar: Bazı romatizmal hastalıklar veya ayak eklemlerindeki kronik iltihaplanmalar, halluks valgus riskini artırabilir.
Halluks Valgus Tedavisi
Halluks valgus tedavisine yönelik olarak ilk belirtmemiz gereken şey, ameliyat dışı yöntemler ile ayak başparmak eğriliği, yani halluks valgus düzelmez.
Tedavisi, semptomların şiddeti, hastanın yaşam tarzı ve genel sağlık durumuna göre çeşitli yaklaşımları içerebilir. Tedavi, genellikle konservatif (cerrahi olmayan) yöntemlerle başlar ve sadece şiddetli vakalarda cerrahi düzeltilme gerekebilir.
Halluks valgusun cerrahi olmayan yöntemlerle tedavisinde, şu başlıkları sayabiliriz;
Uygun ayakkabı seçimi: Geniş burunlu, rahat ve düz ayakkabılar tercih edilmelidir. Topuk yüksekliği mümkün olduğunca düşük olmalıdır.
Ortez ve diğer cihazlar: Özel olarak yapılmış ayak tabanlıkları veya yastıklar, ayak yüksekliğini düzenleyerek ayak başparmağı üzerindeki baskıyı azaltabilir. Parmak arası makara ve gece ateli, en sık kullanılan ortezlerdendir.
Fizik tedavi ve egzersiz programı: Ayak ve ayak bileği kaslarını güçlendiren ve esnekliğini artıran egzersizler, ayak yapısını destekleyebilir. Ayrıca fizik tedavi programları ile ağrı ve hassasiyetlerinin semptomatik iyileşmesi amaçlanır.
Anti-inflamatuar ilaçlar: Doktorunuzun önerisiyle alınan anti-inflamatuar ilaçlar, iltihaplanma ve ağrıyı azaltmada yardımcı olurlar.
Bunion (Kemik çıkıntısı) koruyucu malzemeler: Özel olarak tasarlanmış bunion koruyucu yastıklar veya splintler, ayak baş parmağı üzerindeki baskıyı azaltabilir ve koruma sağlayabilir.
Halluks Valgus Ağrısına Ne İyi Gelir?
Valgus ağrısına ne iyi gelir sorusuna verilebilecek en kısa ve temel cevap, buz uygulaması olacaktır. Çünkü genellikle halluks valgusu olan kişilerde en sık görülen şikayetler arasında ağrı, hassasiyet ve şişlik görülmektedir. Bu semptomların da kısa vadede en verimli tedavisi, buz uygulamasıdır. Soğuk uygulama, o bölgedeki ağrı ve ödemi azaltmakta etkili olacaktır. Böylelikle semptomatik iyileşme görülmüş olacaktır.
Diğer iyi gelebilecek şeyler arasında ise, uygun ayakkabı seçimi ve ilaç kullanımı olacaktır. Bu noktada en kritik noktalardan biri, ayakkabı seçimidir. Ayakkabı seçimini doğru yapan kişilerde, halluks valgusa bağlı oluşan ağrılarda, ciddi derecede azalmalar görülmektedir.
Halluks Valgus Gece Ateli İşe Yarıyor Mu?
Valgus gece ateli, ayak başparmağındaki kemik çıkıntısını ve eğrilik durumunu mekanik olarak desteklemek veya iyileştirmek için kullanılan bir tedavi seçeneğidir.
Gece ateli, ayak başparmağındaki kemik çıkıntısı ve eğriliğe bağlı olarak gelişen sürtünmeyi azaltmakta yardımcı olduğu için, kişilerde ağrı kontrolüne yardımcı olabilmektedir. Bu sayede, kaliteli bir uyku düzeninin oluşmasında önemli bir yere sahiptir.
Gece atelinin bir diğer işlevselliği arasında ise, uzun vadede, kemik deformitesini azaltma ve durdurma hedefinin olmasıdır. Bu nedenle gece ateli kullanımı, uzmanlar tarafından sıkça önerilen tedavi seçenekleri arasında yer almaktadır.
Gece atellerinin kullanımı, tek başına yeterli olmayabilir. Genellikle konservatif tedavi planının bir parçası olarak düşünülmeleri ve uygun ayakkabı seçimi, fizik tedavi veya diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanılmaları tavsiye edilir.
Halluks Valgus Egzersizleri
Halluks valgus egzersizleri için, ayak ve ayak bileği kaslarını güçlendiren, esnekliğini artıran ve ayak yapısını destekleyen egzersizler faydalı olabilir. Ancak, egzersizlerin seçimi ve uygulanması konusunda bir uzmana danışmak önemlidir, çünkü her bireyin durumu farklı olabilir ve yanlış yapılan egzersizler durumu kötüleştirebilir. Bu bağlamda, oluşturulan egzersiz programı şu başlıkları içermelidir;
Kuvvetlendirme egzersizleri
Germe egzersizleri
Mobilite egzersizleri
Ayakkabı ve davranış modifikasyonları
Halluks Valgus Ameliyatı
Halluks valgus ameliyatı, ameliyat dışı tüm yöntemler denenip, kişinin halluks valgustan dolayı yaşadığı sorunlar ortadan kalkmamış ise, ameliyat kaçınılmaz hale gelmektedir.
Ameliyatta hedeflenen başlıklar arasında, ağrıyı ortadan kaldırmak, başparmağın normal hizalanmasının sağlanması ve halluks valgusun tekrar oluşmasını sağlayan faktörlerin ortadan kaldırılması sayılabilir.
Halluks valgus ameliyatı genellikle aşağıdaki şekillerde yapılmaktadır:
Osteotomi: Ayak başparmağı kemiklerinde düzeltme yapmak için kemik kesilir ve yeniden düzenlenir.
Artrodez: Başparmak eklemindeki hasarlı eklemlerin sabitlenmesi için kullanılan bir tekniktir.
Rezeksiyon artoplasti: Başparmağın eklemindeki hasarlı kıkırdak ve kemik parçalarının çıkarılması işlemidir.
Füzyon (Artrodez): Başparmağın ekleminin hareketsiz hale getirilmesi ve kemiklerin birleştirilmesi amacıyla yapılır.
Ameliyat yöntemine karar verirken, hastanın durumuna, semptomlarına, deformitesinin derecesine, doktorunun önerisine ve kişinin ameliyattan beklentisine göre hareket edilir. Ameliyat sonrası iyileşme süreci de, seçilen cerrahi müdahaleye göre şekillenmektedir.
Halluks Valgus Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
Ameliyat sonrası iyileşme süreci, yapılan ameliyatın içeriği, tekniği ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olmakla birlikte, genel olarak aynı süreçleri kapsamaktadır.
İlk haftalar: Ameliyattan sonra ayakta bandaj ve kişiye özel bir ayak desteği ile kişi taburcu olur. Bu dönemde ayak elevasyonu, ağrı kontrolü ve ödem kontrolü çok önemlidir. Ayrıca, ayağa yük vermeme ve de dinlenmek de bir diğer önemli başlıklar altında sayılır.
0-6 Hafta: Ayak üzerine yük vermek kısıtlanabilir. Kişiler genellikle özel bir ayakkabı ya da yükünü verebileceği bir yürüteç yardımı ile yürümeye yavaş yavaş başlayabilirler. Bu dönemde fizik tedavi ve rehabilitasyon planlaması, oldukça önem arz etmektedir.
6 Hafta – 3 Ay: Bu dönemde ayak kas kuvveti, esnekliği ve eklem hareket açıklığı artırılmaya çalışılır. Özel ayakkabı ve ortezler kullanılır. Kişiler, yavaş yavaş günlük yaşam aktivitelerine dönmeye başlayabilmektedirler.
3 – 6 Ay: Ayak kaslarının güçlendirme egzersiz programlarının devamı ile birlikte, denge ve propriosepsiyon egzersizleri de, tedavi programına eklenir. Spor aktivitelerine dönüş ise doktorunuzun kontrolünde gerçekleşebilir.
Halluks Valgus Ameliyatı Sonrası Ayakkabısı
Halluks valgus ameliyatı sonrası ayakkabı seçimi oldukça önemlidir. Ameliyattan sağlanan kazanımların, uzun vadede işlevsel olabilmesi için, kişilerin muhakkak belirli bir döneme kadar, ayakkabı seçimlerini çok dikkatli yapmaları gerekmektedir. Bu konuda halluks valgus ameliyatı sonrasında, kişilerin ayakkabı seçimlerinde şunlara dikkat etmeleri gerekmektedir:
Geniş ve rahat bir ön bölüm: Başparmağın üzerinde baskı olmamalıdır.
Yumuşak ve esnek üst kısım: Ayakta sürtünme ve tahrişi önlemek gerekmektedir.
Uygun tabanlık: Desteği güçlü bir tabanlık olmalıdır. Denge için oldukça önemlidir.
(Kişiye özel ortopedik tabanlık uygulamaları için sitemizi ziyaret edebilir, bizimle iletişime geçebilirsiniz: https://www.capronturkiye.com/ )
Ayakkabı bağcıkları: Ayağı sabit tutacak şekilde tasarlanmış olmalıdır. Velcro kapatmalar da tercih edilebilir.
Yumuşak ve hafif malzeme: Yürüme sırasında kişinin ayakkabıyı taşımakta zorlanmayacağı ve fazla enerji harcamayacağı malzemeler seçilmelidir.
Uygun taban yüksekliği: Ayakkabı tabanı, ayak bileği ve ayak parmaklarına uygun desteği sağlamalıdır. Yüksek topuktan kaçınılmalıdır.
Halluks Valgus Ameliyatı Olanlar 2024
Halluks valgus ameliyatı olanlar, yaşam kalitelerinin artması ve ağrılarının azalması yönünde bir beklenti içinde olurlar. Bunların yanı sıra, beden estetik görünüm kaygısı da, kişileri ameliyata götüren süreçler arasında yer almaktadır.
Halluks valgus ameliyatı olan kişilerin deneyimleri ve iyileşme süreçleri bireysel farklılıklar gösterebilir. Genellikle ameliyat sonrası iyileşme süreci, ameliyatın türüne, hastanın genel sağlık durumuna, cerrahın uyguladığı tekniklere ve hasta tarafından takip edilen rehabilitasyon programına bağlı olarak değişir.
Ameliyat sonrası ayakkabı seçimi, fizyoterapi ve doktorun önerdiği diğer tedavi yöntemlerine bağlı olarak iyileşme süreci optimize edilebilir. Ameliyat sonrası yaşam kalitesinin artması ve ağrıların azalması genellikle başarılı sonuçlar arasındadır.
Sonuç
Halluks valgus, ayak başparmağının dışa doğru kaymasıyla karakterize olan bir deformasyondur. Bu durum, genellikle genetik yatkınlık, ayakkabı seçimi ve kas-zayıflığı gibi faktörlerin birleşimiyle ortaya çıkar. Hastalarda ayak başparmağı üzerinde çıkıntı, ağrı, kızarıklık ve hareket kısıtlılığı gibi belirtiler görülebilir. Halluks valgus tedavisi, konservatif yöntemlerle başlar; uygun ayakkabı seçimi, ortez kullanımı, fizik tedavi ve egzersiz programları önerilir. Şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Ameliyat sonrası iyileşme süreci, ameliyat türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir, ancak genellikle rehabilitasyon, uygun ayakkabı seçimi ve tedavi planına bağlı olarak iyileşme sağlanabilir.
Daha fazla bilgi ve farklı konular hakkında bilgi almak isterseniz sitemizin ana sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca, sık sorulan sorular ve cevaplarına da göz atabilirsiniz.