Taban düşüklüğü, ayağın medial longitudinal arkının kaybı, topuk valgus deformitesi ve medial talus çıkıntısının artmasıdır. Bu durum genellikle ayağın medial arkının yere yaklaşması veya yerle temas etmesiyle gözlemlenir. Gelin taban düşüklüğü ile ilgili tüm detaylara ve tedavi yollarına bakalım.
Taban Düşüklüğü Nedir?
Taban düşüklüğü genellikle düztaban veya pes planus olarak da bilinen bir durumdur. Ayak arkının normalde olması gereken kavisini kaybetmesi ve ayak tabanının yere yaklaşmasıyla oluşmaktadır. Taban düşüklüğü genellikle yapısaldır fakat bazı durumlarda yaşla birlikte veya travmalar sonucunda sonradan gelişebilir.
Ayrıca Taban düşüklüğü genellikle ayakta dururken veya yürürken, ayak tabanının tamamının yere yaklaşması veya temas etmesiyle görülür.
Taban Düşüklüğü Ağrı Yapar Mı?
Ağrı genellikle medial longitudinal ark ve ayak bileğinde belirtilerle hissedilir. Çocuklarda ve ergenlerde düztabanlığa bağlı ağrı, ayak arkında ağrı veya geceleri kramplar olarak tanımlanabilir. Kas krampına ne iyi gelir diye merak ediyorsanız bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Yetişkinlerde, orta ayak, topuk, alt bacak, diz, kalça ve/veya sırtta gergin kaslar ve bağ dokuları nedeniyle ağrı şikayetleri olabilir. Daha ileri değişikliklerde hasta değişmiş bir yürüyüş düzeninden şikayet edebilir.
Taban Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?
Taban düşüklüğü belirtileri günlük yaşamda kendini belli etmektedir. Günlük yaşamınızı etkileyecek ağrılarınız olabilir. Ayakta durma süresi arttıkça veya yürüdükçe ağrının artması en belirgin belirtileridir.
Belirtilerinden bazıları;
Yorgunluk
Ayak Bileğinde Ağrı
Yürümede zorluk
Ayakkabıda şekil değişikliği
Çocuklarda Taban Düşüklüğü
Çocuklarda taban düşüklüğü yaşlara göre farklılık gösterir.Normalde gelişen tüm bebekler esnek düztabanlıkla doğarlar, kemer gelişimi ilk olarak 3 yaş civarında görülür ve daha sonra genellikle sadece 7 ila 10 yaşları arasında yetişkin ark yüksekliği değerlerine ulaşır.
Gelişimsel düztabanlığı ele alırken, ayağın medial arkı normalde 5 veya 6 yaşına kadar gelişir. Bu, bebeklerdeki yağ yastığının kademeli olarak emilmesi, dengenin iyileşmesi ve beceri gerektiren hareketlerin kazanılmasıyla gerçekleşir. Ancak bazı çocuklarda ark gelişmez ve bu durum baldır kaslarındaki gerginlik, aşil tendonundaki gevşeklik veya kalça çevresi gibi diğer bölgelerdeki zayıf core stabilitesinin bir sonucu olabilir.
Taban Düşüklüğü Neden Olur?
1. Doğuştan Gelen (Genetik) Nedenler
Kalıtsal Faktörler: Pes planus, ailede geçmişi olan bir durum olabilir. Genetik yatkınlık, ayak kemerinin normalden düşük olmasına neden olabilir. Bunu rahatlatmak için pes planus egzersizleri yapmanız son derece önemlidir
2. Yumuşak Doku Sorunları
Tendon Zayıflığı: Özellikle tibialis posterior tendonunun zayıflığı veya hasarı, ayak kemerinin çökmesine neden olabilir. Bu tendon, ayak kemerini destekleyen önemli bir yapıdır.
Bağ Dokusu Bozuklukları: Ehler-Danlos sendromu gibi bağ dokusu hastalıkları, ayak kemerinin normalden düşük olmasına yol açabilir.
3. Travma ve Yaralanmalar
Kaza veya Yaralanma: Ayakta meydana gelen ciddi yaralanmalar veya kırıklar, ayak kemerini destekleyen yapıları etkileyebilir ve pes planus’a neden olabilir.
4. Yaşla İlgili Değişiklikler
Yaşlanma: Yaşla birlikte ayak kemerinin destekleyici tendonları ve bağları zayıflayabilir. Bu, özellikle yaşlı bireylerde taban düşüklüğüne neden olabilir.
5. Olgular ve Hastalıklar
Obezite: Aşırı kilolu olmak, ayak üzerinde ek baskı oluşturabilir ve ayak kemerinin zamanla çökmesine neden olabilir.
Yüksek Tansiyon ve Diyabet: Bu tür hastalıklar, ayak kemerinin bozulmasına katkıda bulunabilir.
6. Doğum Anomalileri
Konjenital Pes Planus: Bazı bebeklerde doğuştan gelen taban düşüklüğü olabilir. Ancak, birçok durumda çocuklar zamanla gelişir ve ayak kemeri normal pozisyona gelir.
7. Yanlış Ayakkabı Seçimi
Uygun Olmayan Ayakkabılar: Sürekli olarak yüksek topuklu veya yetersiz destek sağlayan ayakkabılar giymek, zamanla ayak kemerinin bozulmasına neden olabilir.
8. Kas ve Sinir Hastalıkları
Nörolojik Hastalıklar: Poliyomelit, serebral palsi veya diğer nörolojik hastalıklar, kasların zayıflamasına ve ayak kemerinin çökmesine yol açabilir.
9. Biyomekanik Sorunlar
Ayak Yapısı ve Duruş: Biyomekanik dengesizlikler, ayak kemerinin normalden düşük olmasına neden olabilir. Ayak yapısındaki doğal varyasyonlar da etkili olabilir.
Taban Düşüklüğü için Tabanlık
Taban düşüklüğü için kullanılan kişiye özel ortopedik tabanlık, ayağın doğal kemerini destekleyerek bu sorunları hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.
Kişiye Özel Taban Düşüklüğü İçin Tabanlıkların Faydaları:
Ayak Kemerini Destekler: Tabanlıklar, ayak kemerini destekleyerek ayağın doğal şeklini korumasına yardımcı olur. Bu destek, yürürken veya ayakta dururken ayağa binen basıncı dengeler.
Ağrıyı Azaltır: Özellikle uzun süre ayakta duran veya yürüyen kişilerde ayak, diz, kalça ve sırt ağrısını azaltabilmektedir. Tabanlıklar, ayağın düzgün hizalanmasını sağlayarak eklemlere binen stresi azaltır.
Yürüme ve Duruşu İyileştirir: Tabanlıklar, ayağın doğru pozisyonda kalmasına yardımcı olarak yürüme şeklinizi düzeltir. Bu da uzun vadede duruşunuzu iyileştirebilmektedir.
Yorgunluğu Azaltır: Ayak kemerinin yeterli desteği olmadan, ayak kasları aşırı çalışabilir, bu da yorgunluğa yol açar. Tabanlıklar, ayağın iş yükünü hafifleterek kas yorgunluğunu azaltır.
Taban Düşüklüğü Ameliyatı
Özellikle Taban düşüklüğü ameliyatı, ayak arkının düzgün bir şekilde yeniden yapılandırılması amacıyla yapılan cerrahi bir müdahaledir. Ameliyat genellikle pes planus'un şiddetli vakalarında veya konservatif tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen durumlarda düşünülür.
Kemiğin Düzeltici Ameliyatı: Ayak arkını yeniden oluşturmak için kemiklerin kesilmesi ve yeniden hizalanması işlemi yapılır. Bu tür ameliyatlar genellikle ayak kemerini destekleyen kemiklerin doğru pozisyona getirilmesi amacıyla gerçekleştirilir.
Tendon ve Bağ Düzeltme: Ayakta destek sağlayan tendonlar ve bağlar cerrahi olarak düzeltilir. Bu, ayak arkını destekleyen yumuşak dokuların güçlendirilmesini içerir.
Füzyon Ameliyatları: Ayak kemiklerinin bazı bölümlerinin birleştirilerek sağlam bir yapı oluşturulmasıdır. Bu ameliyat arkı destekleyen eklemlerin ve kemiklerin daha stabil hale gelmesini sağlar.
Taban Düşüklüğü Egzersizleri
Taban düşüklüğü olan bireyler için düzenli egzersizler, ayak kaslarını güçlendirmeye ve ayak yapısını desteklemeye yardımcı olur. İşte taban düşüklüğünü düzeltmeye yönelik bazı etkili egzersizler:
Plantar fasya rahatlatma egzersizi
Plantar fasya, ayağın altındaki kalın bağ dokusudur ve ayağı destekler. Bu dokunun gerginleşmesi veya iltihaplanması, plantar fasciitis adı verilen ağrılı bir duruma yol açabilir. Plantar fasyayı rahatlatmak, ayağın rahatlamasını sağlar ve ağrıyı hafifletir.
Topla Ayak Altı Masajı: Küçük bir masaj topunu veya tenis topunu kullanarak ayağınızın altına yerleştirin. Oturur pozisyonda ayağınızı topun üzerine koyun ve hafifçe baskı uygulayarak ayağınızın altını yuvarlayın. Topun tüm ayağınızın altına temas ettiğinden emin olun. Her iki ayak için 2 dakika boyunca uygulayın.
Toe Stretch Egzersizi: Ayak parmaklarınızı geriye doğru çekerek plantar fasyayı esnetin. Oturur pozisyonda, bir bacağınızı dizden bükerek diğer ayağınızın üzerine koyun. Başparmağınızı tutarak ayağınızı yukarı doğru çekin ve plantar fasyayı esnetin. Her iki ayak için 30 saniye boyunca gerin ve 3 kez tekrar edin.
Bu egzersizler, ayak sağlığını korumak ve yaygın ayak rahatsızlıklarını önlemek için düzenli olarak yapılmalıdır.
Ayak arkını destekleyen kasları aktive etmek ve kuvvetlendirmek için egzersiz
Ayak arkını destekleyen kasları aktive etmek ve kuvvetlendirmek, ayak sağlığını korumak ve yaygın ayak sorunlarının önüne geçmek için son derece önemlidir.
Ayrıca ayak arkınızı destekleyen başlıca kaslar, tibialis posterior, tibialis anterior, ve ayak parmaklarını hareket ettiren kaslardır. Bu kasları güçlendirmek için düzenli olarak yapılan egzersizler, ayak yapısının korunmasına ve yürüyüş sırasında ayağın doğru pozisyonda tutulmasına yardımcı olur.
Kısa Ayak Egzersizi: Bu egzersiz, ayak tabanındaki kasları hedef alır. Oturur pozisyonda, ayaklarınızı yere düz bir şekilde koyun. Parmaklarınızı kıvırmadan, sadece ayak tabanınızı kullanarak ayak arkınızı yukarı doğru çekin. Bu hareketi yaparken, ayak parmaklarınızı ve topuğunuzu yerden kaldırmadan ayak tabanındaki kasları sıkıştırın. Her iki ayağınızla 10 kez tekrar edin.
Eğer bunu yaparken ayak tabanı yanması yaşarsanız diğer yazımızı okumanızı son derece öneriyoruz.
Towel Curl Egzersizi: Bir havluyu yere serin ve ayak parmaklarınızla havluyu tutup kendinize doğru çekin. Bu egzersiz, ayak parmaklarınızı ve ayak arkınızı güçlendirmek için etkilidir. Her iki ayakla 10 tekrar yapın.
Tibialis posterior kuvvetlendirme egzersizi
Plantar fasya, ayağın altındaki kalın bağ dokusudur ve ayağı destekler. Bu dokunun gerginleşmesi veya iltihaplanması, plantar fasciitis adı verilen ağrılı bir duruma yol açabilmektedir. Plantar fasyayı rahatlatmak, ayağın rahatlamasını sağlar ve ağrıyı hafifletir.
Topla Ayak Altı Masajı: Küçük bir masaj topunu veya tenis topunu kullanarak ayağınızın altına yerleştirin. Oturur pozisyonda ayağınızı topun üzerine koyun ve hafifçe baskı uygulayarak ayağınızın altını yuvarlayın. Topun tüm ayağınızın altına temas ettiğinden emin olun. Her iki ayak için 2 dakika boyunca uygulayın.
Toe Stretch Egzersizi: Ayak parmaklarınızı geriye doğru çekerek plantar fasyayı esnetin. Oturur pozisyonda, bir bacağınızı dizden bükerek diğer ayağınızın üzerine koyun. Başparmağınızı tutarak ayağınızı yukarı doğru çekin ve plantar fasyayı esnetin. Her iki ayak için 30 saniye boyunca gerin ve 3 kez tekrar edin.
Sonuç
Taban düşüklüğü, ayak arkının kaybolması ve ayak tabanının yere yaklaşması ile karakterizedir. Genellikle doğuştan gelir, ancak yaşla, travmalarla veya bazı hastalıklarla gelişebilmektedir.
Belirtiler arasında ayak ağrısı, yorgunluk ve yürüme zorlukları yer alabilir. Tedavi genellikle konservatif yöntemlerle başlar, ancak şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerekebilmektedir.
Ameliyat, kemik, tendon ve bağların yeniden yapılandırılmasını içerir. Konservatif tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen durumlarda cerrahi düşünülür.
Makalemizi okuduğunuz için teşekkür ederiz. Daha fazla bilgi ve farklı konular hakkında bilgi almak isterseniz iletişim kanallarımızdan bizlerle irtibata geçebilirsiniz.